Vlade u Bosni i Hercegovini su za posljednjih 5 godina udvostručile dug prema domaćim komercijalnim bankama, pa je on polovinom ove godine iznosio 2,4 milijarde konvertibilnih maraka, pokazao je izvještaj Centara civilnih inicijativa.
Stanje u Republici Srpskoj po osnovu udjela javnog duga u bruto domaćem proizvodu, je skoro dvostruko gore nego u Federaciji Bosne i Hercegovine, pokazuju podaci.
Udio javnog duga u bruto domaćem proizvodu je na kraju 2016. godine u Federaciji bio 36 odsto, dok je u Republici Srpskoj iznosio čak 58% odsto, pokazuju podaci. Dug u Republici Srpskoj se ozbiljno približio pragu zaduživanja od 60 procenata. Za razliku od federalnog, javni dug u Srpskoj konstantno raste.
Unazad pet godina u Federaciji BiH vidljivo je mirovanje javnog duga na 36% bruto domaćeg proizvoda. Dok je u Republici Srpskoj sa 51 odsto koliko je iznosio u 2012. godini, porastao na 58 procenata.
Ovakav rast duga u Srpskoj je posljedica intenzivnih zaduženja u bankama putem kredita, obveznica i trezorskih zapisa. Vlada Republike Srpske je već za 6. decembar spremila još jednu emisiju dugoročnih obveznica vrijednosti 10 miliona maraka. Ni podaci o ukupnim ekonomskim parametrima u BiH nisu ohrabrujući.
Naspram udjela duga u bruto domaćem proizvodu od 40 odsto, stoji privredni rast koji u BiH iznosi 3,1 procenat. To je nedovoljno za bilo kakvo poboljšanje životnog standarda i rast ekonomije, navode iz Centara civilnih inicijativa.
Ekonomisti upozoravaju da smo se previše zadužile kod banaka u zemlji, ali i regionu, zbog čega se ti dugovi pokušavaju pokrivati zaduživanjem u inostranstu. Više novca za otplatu dugova, znači manje za građane i privredu.
Posbeno je problematično što kontinuirano raste i javni dug po stanovniku, koji trenitno iznosi 3.424 konvertibilne marke. Kada tome dugu dodamo i privatni, ispada da je svaki stanovnik Bosne i Hercegovine dužan 5.712 maraka. Većina kredita koje su građani podizali u ovoj godini su potrošački, pa ispada da i država i građani preživljavaju zahvaljujući posuđenom novcu.
(BN)
