Foto: Jay Ondreicka/Shutterstock
Riječne zmije mogu da lažiraju sopstvenu smrt kada ih napadnu grabljivice i to u pravoj „pozorišnoj predstavi“ koja uključuje mazanje sopstvenom izmetom i puštanje krvi – da im curi iz usta, piše CNN.
Zmije koje koriste ove „dramatične efekte“ manje su ugrožene od onih koje ne koriste ovu strategiju, pokazalo je istraživanje objavljeno u srijedu u časopisu Biolodži leters.
Mnoge životinje lažiraju sopstvenu smrt kao odbrambeni mehanizam od predatora. Takvi primjeri viđeni su među insektima, ribama, vodozemcima, gmizavcima, pticama i sisarima, ali kako – i u kom stepenu – to funkcioniše, još uvijek je nejasno.
„Postoje oprečne teorije o poreklu lažiranja smrti“, rekao je za CNN Vukašin Bjelica, naučni saradnik Univerziteta u Beogradu, inače jedan od autora studije.
„Neki smataraju da je to svjestan odgovor, dok drugi uporno tvrde da nije. Jedna teorija je da je to najprimitivniji odbrambeni odgovor, sličan smrzavanju u situaciji visokog stresa“, rekao je on.
Nepokretno ležanje i izlaganje ranjivih dijelova tijela predatoru je rizično, pa su istraživači sa Univerziteta u Beogradu postavili hipotezu da što je predstava dramatičnija, to će zmije morati da provode manje vremena u opasnosti.
Da bi ovo testirali, istraživači su otputovali na Golem Grad, ostrvo u Prespanskom jezeru u Sjevernoj Makedoniji, gdje su zmije uobičajene, pa se naziva i Zmijsko ostrvo.
Tamo su uzeli 263 neotrovne zmije i štipali ih prstima kako bi simulirali napad predatora, prije nego što su pustili svaku zmiju i pratili njeno ponašanje dok je glumila smrt.
Primjetili su da su se neke zmije pravile mrtve ostavljajući širom otvorena usta, neke su se mazale izmetom, a drugima je curila krv iz usta.
„28 zmija koje su krvarile iz usta provele su u prosjeku dvije sekunde manje glumeći svoju smrt“, pokazala je studija.
Zmije su, kako se dalje navodi, provele između šest i 24 sekunde glumeći smrt.
Krvarenje iz usta je bilo relativno neuobičajeno ponašanje i primjećeno je kod samo 28 testiranih zmija, dok se razmazivanje izmeta dogodilo u 124 slučaja.
Nisu sve testirane zmije glumile sopstvenu smrt.
Mlade zmije su glumile lažnu smrt tokom mnogo kraćeg vremenskog perioda i mnogo manje su krvarile iz usta, a ovo ponašanje je bilo potpuno odsutno kod zmija koje su se tek izlegle, kaže studija.
Možda se to dešava zbog opasnosti koje su povezane sa tim.
Ponašanje antipredatora zavisi od mnogo stvari, poput pola jedinke, tjelesne temperature, veličine, starosti, prisustva hrane u crijevima, prisustva jaja kod ženki, prethodnog iskustva sa predatorom i ranijih povreda, rekao je Bjelica.
„Još uvijek nije sasvim jasno kako svaki pojedinac ‘kroji’ svoj odgovor protiv predatora, a naša zapažanja su uglavnom ograničena jer većina njih potiče od interakcija sa ljudskim istraživačima, a ne zasniva se na posmatranju stvarnih susreta sa prirodnim grabljivcima“, dodao je on.
Prljanje izmetom čini zmiju manje privlačnom za grabljivce, što kako kažu istraživači, objašnjava zašto zmije to rade prije nego što glume da su mrtve i zato provode manje vremena u ovoj situaciji.
Iako zmije ne prskaju krv direktno na svoje predatore, kao što to rade rogati gušteri, krvarenje iz usta signalizira njihovu „prividnu smrt“ predatoru. Istraživači vjeruju da je krvarenje izazvano povećanjem krvnog pritiska, izazvanog visokim nivoom hormona stresa, rekao je Bjelica.
Rezultati studije sada treba da se potvrde na drugim vrstama i ekosistemima, rekli su istraživači, dodajući da bi buduća istraživanja trebalo da se fokusiraju na precizan redosljed prikazanih ponašanja, prenosi N1.