Foto: Nezavisne
Na prošlim lokalnim izborima 2020. godine opozicija u Republici Srpskoj ostvarila je dva značajna izborna trijumfa.
Prvi i, kako su ga mnogi ocjenjivali, najvažniji trijumf, bila je pobjeda tadašnjeg zajedničkog kandidata opozicije, Draška Stanivukovića iz PDP, za gradonačelnika Banjaluke. Druga, ništa manje značajna pobjeda ostvarena je u drugom po veličini gradu u Republici Srpskoj, Bijeljini, gdje je uprkos raznim prognozama do tada prilično anonimni Ljubiša Petrović, kao kandidat SDS, pobijedio u trci za gradonačelnika Bijeljine favorizovanog Miću Mićića, koji je nekoliko mjeseci prije izbora napustio SDS i kao kandidat velike koalicije, predvođene SNSD-om, pokušao da dobije novi gradonačelnički mandat.
Na talasu navedenih trijumfa u dva najveća grada Srpske mnogi su predviđali da se dugogodišnjoj vladavini SNSD u Republici Srpskoj približio kraj, te da će se raspoloženje birača iz Banjaluke i Bijeljine „preliti“ na opšte izbore 2022. godine. Međutim, na tim izborima Milorad Dodik ponovo je izabran za predsjednika Republike Srpske, Željka Cvijanović za srpskog člana Predsjedništva BiH, dok je SNSD, kao i na brojnim prethodnim izborima, dobio uvjerljivu podršku izašlih birača u Srpskoj.
Uoči predstojećih lokalnih izbora, zakazanih za 6. oktobar, postoje realne šanse da opozicija ponovi izborne pobjede za čelne ljude dva najveća grada u Republici Srpskoj, Banjaluke i Bijeljine, a prema nekim procjenama prilično neizvjesna izborna utakmica očekuje se i u najvećem gradu istočne Hercegovine, Trebinju, gdje se opozicionari nadaju pobjedi Lazara Radana iz Liste „Za pravdu i red“ na izborima za gradonačelnika.
Iz opozicije, takođe, poručuju da vjeruju u izbornu pobjedu njihovih kandidata za načelnike/gradonačelnike u još nekim većim gradovima i regionalnim centrima, a poruke o tome kako su predstojeći lokalni izbori uvertira za „veliki izborni trijumf“ na opštim izborima 2026. godine, sve češće se mogu čuti u javnim nastupima čelnika najvećih opozicionih stranaka.
Da li su i koliko rezultati ostvareni na lokalnim izborima precizan parametar raspoloženja biračkog tijela prema vlastima i opoziciji na nivou Republike Srpske, pitali smo za mišljenje sociologa i političkog analitičara Dragu Vukovića. Prema njegovom mišljenju, ono kako se građani određuju prema lokalnim temama iz njihovih zajednica, kao i političarima koji se takmiče na lokalnom nivou, nema mnogo dodirnih tačaka s izborima na kojima se bira vlast na nivou Republike Srpske.
– Lokalni i opšti izbori su nešto potpuno različito. Opšti izbori i dalje počivaju na ideologijama i na mobilizirajućoj izbornoj matrici, gdje se ljudi pozivaju velikim parolama, posebno u podijeljenoj državi kakva je BiH. Patriotizam, zaštita vitalnih nacionalnih interesa Republike Srpske, borba protiv unitarizacije, sve su to stvari koje motivišu ljude na opštim izborima. Na lokalnim izborima to nije slučaj – kaže Vuković za Srpskainfo.
Na pitanje gdje ovdašnja opozicija pravi „grešku u koracima“, budući da je na prošlim lokalnim izborima ostvarila izborne pobjede u dva najveća grada, što bi u mnogim državama svijeta bio jasan predznak promjene vlasti i na opštim izborima, Vuković odgovara da je glavni razlog upravo dominacija SNSD na nacionalnim temama, koje su u BiH i dalje prevlađujuće.
– Tu ja vidim uzroke zašto opozicija u Republici Srpskoj, koja je po mom mišljenju inače slaba, ali koja pobijedi na lokalnim izborima u dva najveća grada, ne može bitno da utiče na rezultate opštih izbora. Inače, mislim da bi prilično zatrovani politički odnosi mogli da ozdrave jedino kad bi se pojavili neki novi politički programi i novi lideri koji bi motivisali ogroman broj ljudi koji uopšte ne izlaze na izbore. Upravo ti koji ne izlaze na izbore odlučuju njihov rezultat – ističe Vuković.
Osim toga, kako dodaje, nije ubijeđen da će opozicija na predstojećim izborima ponoviti uspjeh od prije četiri godine.
– Opozicija u Banjaluci ima problem razjedinjenosti i to bi je moglo koštati rezultata. U Bijeljini su trenutne pozicije Ljubiše Petrovića dosta solidne, ali ne zaboravite da on ima ozbiljnog protivkandidata u doktoru Mikajlu Laziću. Što se tiče Trebinja, moja procjena je da opozicija tamo ima manje šanse za pobjedu nego u Banjaluci ili Bijeljini – smatra Vuković.