U aktuelnom sazivu Narodne skupštine RS sjedi 20 poslanika koji su mandat obezbijedili zahvaljujući dobrim pozicijama na kompenzacionim listama, a ne direktnom voljom birača i osvojenim brojem glasova!
Sa SNSD-ove kompenzacione liste u Skupštinu je ušlo pet poslanika, SDS-ove i liste Socijalističke partije po četiri, listi DNS-a, NDP-a i Domovine po dva i jedan sa liste PDP-a. Takođe, zahvaljujući zajedničkim nastupima i dobrim kompenzacionim mjestima na listama većih partija, mandat u republičkom Parlamentu su dobili i dva kandidata Šešeljevih radikala te po jedan iz Srpske radikalne stranke RS, Partije ujedinjenih penzionera i Napredne Srpske.
Milanko Mihajilica, Adam Šukalo i Ilija Stevančević
Ko su kompenzacione “greške”?
Među njima su i tri tadašnja stranačka lidera Milanko Mihajilica (SRS RS), Adam Šukalo (Napredna Srpska) i Ilija Stevančević (PUP). Posljednja dvojica izdvojila su se i kao najveće “greške” dva suprostavljena bloka u Srpskoj.
Stevančević, jer je kao lider penzionera zadobio povjerenje tadašnjeg lidera SDS-a Mladena Bosića te dobio dobro mjesto na kompenzacionoj listi najveće opozicione stranke u RS, a potom, zajedno sa NDP-ovim Vojinom Mitrovićem, izdao Savez za promjene promijenivši stranu već na prvoj sjednici aktuelnog skupštinskog saziva. Dvojac je tada podržao skupštinsku većinu predvođenu SNSD-om, što će kasnije prerasti u tzv. “Aferu dva papka”.
Sa druge strane, Šukalo je zadobio povjerenje lidera DNS-a Marka Pavića, sa kojim je Napredna Srpska zajedno nastupila na opštim izborima 2014. godine, predstavljajući se u predizbornoj kampanji kao svojevrsni treći blok. Pored Šukala, koji je u parlament ušao preko kompenzacione liste, sa liste DNS-a mandat je direktno dobio i Goran Đorđić, sadašnji predsjednik NS-a. Nakon što je DNS formirao vlast zajedno sa starim saveznicima iz SNSD-a i SP-a, dvojac naprednjaka im je dao podršku, ali ih je i napustio nakon 100 dana, nakon čega su postali jedni od najžešćih opozicionara.
Šešeljevci na dvije liste
Dragan Ristić i Neda Petrić
Zanimljiv je nastup kandidata Srpske radikalne stranke dr Vojislav Šešelj, koji su se našli na listama dvije stranke, DNS-a i SP-a.
Šešeljevci su tako obezbijedili dva mandata, jer je Neda Petrić ušla sa kompenzacione liste DNS-a, a Dragan Ristić sa kompenzacione liste Socijalističke partije.
Nešto slično će, kako je ranije pisao naš portaluraditi i ove godine, ali će sada kandidati biti čak i u različitim političkim blokovima. Stranka će nastupiti u koaliciji sa SDS-om ali će neki od njenih kandidata biti i na listama vladajućih stranaka.
Par stotina glasova
U Izbornoj jedinici (IJ) jedan, zahvaljujući kompenzacionoj listi, u Skupštini se našla poslanica Domovine Ivana Lovrić, inače poznata kao najveći ćutolog među poslanicima. Ona je prije četiri godine dobila povjerenje samo 320 glasača.
Poređenja radi, iz ove izborne jedinice u Skupštini se nije našao Zlatko Ritan, koji je sa posljednjeg mjesta DNS-ove liste osvojio 6 270 glasova. A da se mandata nije odrekao tadašnji gradonačelnik Prijedora i lider DNS-a Marko Pavić, van skupštinskih klupa bi ostao i aktuelni poslanik Duško Ivić, iako je osvojio gotovo 7 000 glasova. Ni SNSD-ov kandidat Dalibor Pavić nije obezbijedio mandat i pored 5 817 glasova, ali se našao na listi narodnih poslanika nakon što se mandata odrekao nosilac liste najveće partije u Srpskoj u ovoj izbornoj jedinici i zamjenik gradonačelnika Prijedora, pokojni Drago Tadić.
Preko kompenzacije, iz IJ jedan, je ušao i lider Srpske radikalne stranke RS Milanko Mihajilica, ali 3 501 glas pokazuju da nije sjedio “skrštenih ruku” i da je radio na terenu.
Pored Lovrićeve, manje od 1 000 glasova imalo je još osam aktuelnih poslanika u NSRS. Najpoznatiji među njima je svakako Adam Šukalo, tadašnji lider Napredne Srpske a danas samostalni poslanik koji djeluje u PDP-ovom poslaničkom klubu. Njegovih 260 osvojenih glasova jedna je od čestih političkih tema koje se iznova potenciraju od strane poslanika vladajuće koalicije. Međutim, i pored najmanjeg broja osvojenih glasova Šukalo je tokom aktuelnog mandata izrastao u jednog od najaktivnijih i najprepoznatljivijih poslanika.
– Moja najveća lična greška jeste što sam dozvolio da na izborima 2014. godine osvojim samo 260 glasova, iako sam ranije osvajao i pet puta više. Do toga je došlo jer sam vodio isključivo kampanju za stranku i koaliciju a ne ličnu kampanju. Najveći politički grijeh jeste ulazak Napredne Srpske u koaliciju sa DNS-om, te podrška koaliciji SNSD-DNS-SP na početku mandata, iz koje smo izašli nakon 100 dana – priznao je svojevremeno za portal SrpskaCafe Šukalo.
Ispod “hiljadarke” su i Zorka Andrić (NDP) sa 363, Dobrila Drinić-Malić (SP) sa 398, Zdenka Gojković (SP) sa 575, Slobodan Protić (SP) sa 607, Admir Čavka (Domovina) sa 720, Dragan Ristić (SP) sa 758 i Neda Petrić (DNS) sa 846 obezbijeđena glasa.
Ivana Lovrić, Zorka Andrić, Dobrila Drinić-Malić, Zdenka Gojković, Slobodan Protić i Admir Čavka
Šefovi sa kompenzacije
Od poslanika kojim mandat nisu osigurali glasovi već kompenzacije najbolje su se pokazali SNSD-ovci Dragoljub Davidović (4 765 glasova), Radovan Višković (4 525) i Željka Stojičić (4 137 glasova), koja je i potpredsjednica republičkog Parlamenta.
Dragoljub Davidović, Radovan Višković i Željka Stojičić
Preko kompenzacije u NSRS su ušli još i Vesna Jungić (SNSD) sa 1 496, Krsto Jandrić (NDP) sa 2 177, Miroslav Brčkalo (PDP) sa 2 234, Slađana Nikolić (SDS) sa 2 622, Sonja Karadžić-Jovičević (SDS, potpredsjednica NSRS) sa 3 289 te SNSD-ov Radovan Vuković sa osvojenih 3 046 glasova.
Vesna Jungić, Krsto Jandrić, Miroslav Brčkalo, Slađana Nikolić, Sonja Karadžić-Jovičević i Radovan Vuković
Zanimljivo je da se na čelu čak pet od sedam poslaničkih klubova u NSRS nalaze poslanici koji su mandat dobili putem kompenzacione liste. To su socijalista Protić, SNSD-ov Višković, NDP-ov Jandrić, PDP-ov Brčkalo te Čavka kao predsjednik poslaničkog kluba Domovine.
Predsjednici poslaničkih klubova koji su obezbijedili direktni mandat u NSRS su SDS-ov Vukota Govedarica, koji je i predsjednik stranke i DNS-ova Spomenka Stevanović.
Od pet poslanika, četiri kompenzacije
Bivši socijalista, koji će novi mandat pokušati obezbijediti sa liste SDS-a, Nedeljko Milaković, jedini je poslanik SP-a koji je osvojio direktan mandat, te je ova stranka zahvaljujući njegovom rezultatu „dobila“ još četiri kompenzaciona, pa je u aktuelnom skupštinskom sazivu djelovala sa pet poslanika.
Četiri kandidata socijalista koji su ušli preko kompenzacije imala su ukupno 2 338 glasova.
Šta je kompenzaciona lista?
Kompenzacione liste se koriste tamo gdje se raspu stranački glasovi po izbornim jedinicama, odnosno gdje određene političke partije koje su prešle izborni prag zbog nedovoljnog broja mandata u nekoj izbornoj jedinici ne dobiju redovni mandat.
– Onda kada se npr. saberu glasovi te stranke po entitetima i ako su zakinuti za mandate jer je bilo manje mandata u nekoj izbornoj jedinici onda se njima daju kompenzacioni mandati – kaže Dario Jovanović iz Koalicije “Pod lupom”.
Oni, dakle, omogućavaju pravedniji sistem raspodjele mandata po političkim subjektima – uzimaju „rasute glasove“ po izbornim jedinicama i političkim subjektima, te doprinose da svi dobiju što je više moguće srazmjeran broj mandata u odnosu na ukupan broj osvojenih glasova na izborima.
Ognjen Tešić (srpskacafe)
