Pored izmjena Izbornog zakona, kojima bi na biračka mjesta bili uvedeni skeneri i video-nadzor, za veću regularnost izbora od velikog značaja bilo bi i dizanje stope izbornog cenzusa sa tri na pet odsto.
Ovo za Srpskainfo tvrde analitičari, ali i predstavnici opozicije u Srpskoj, ističući da veliki broj parlamentarnih političkih stranaka u Narodnoj skupštini nije doveo do većeg stepena demokratije, već, naprotiv, do rasitnjenosti domaće političke scene, koja je, kako tvrde, postala idealan teren za političku korupciju.
– Ideja o dizanju izbornog cenzusa sa tri na pet odsto je dobra, jer svjedočimo da je domaća politika postala tržnica na kojoj se ljudi kupuju, a novonastale male političke partije postaju priljepak vlasti – kaže za naš portal šef kluba poslanika SDS u Narodnoj skupštini Republike Srpske, Vukota Govedarica.
Inače, na osnovu rezultata sa posljednjih opštih izbora u Narodnu skupštinu, koja broji 83 poslanika, ušlo je čak 11 političkih stranaka, od kojih je osam u vlasti, iako mnoge od njih, da izborni cenzus iznosi pet odsto, ne bi ni ušle u parlament.
Politikolog Darko Kuzmanović smatra da je najefikasniji način za sprečavanje političkog “mešetarenja” podizanje izbornog praga na pet odsto.
– Neprihvatljivo je da političke partije poput DNS, NPS, SPS i sličnih, sa svega tri do četiri odsto osvojenih glasova, a ako imamo u vidu izborni inženjering možda čak i manje od toga, kontrolišu političke procese. Ukoliko se opozicija ne izbori za izmjene Izbornog zakona koje bi, pored skeniranja otiska prsta, skeniranja ličnih dokumenata i glasačkih listića na biračkom mjestu, uključivale i podizanje izbornog cenzusa, na izborima neće imati šta da traži niti će uopšte biti svrhe da se na izbore koji bi se održavali po starim pravilima uopšte i izlazi – tvrdi Kuzmanović.
Pored toga, dodaje da bi izmjene Izbornog zakona trebalo da idu i u pravcu uvođenja dvokružnog izbornog sistema, kao i do razdvajanja izbornog procesa na izbore za inokosne i parlamentarne funkcije, kao što je, kako ističe, slučaj u većini evropskih država.
– Kontrola i prebrojavanje tolike količine izbornog materijala u nekoliko izbornih procesa već se pokazalo kao nemoguća misija, tako da bi razdvajanje izbora bilo jedino logično rješenje za stajanje u kraj dijelu malverzacija. Dvokružnim izbornim sistemom bi se postigao i efekat veće izlaznosti, regularnosti izbornog procesa, te skratio i olakšao sam proces kandidovanja – smatra Kuzmanović.
Za razliku od najvećeg broja evropskih država, kao i zemalja u okruženju gdje postoji drugi krug izbora za predsjednika, ukoliko nijedan kandidat u prvom krugu ne dobije više od 50 odsto glasova, izbori za predsjednika Republike Srpske završavaju se u prvom krugu.
– Izabrani kandidat u drugom krugu imao bi mnogo veći legitimitet, jer je ogromna razlika kad kao pobjednik budete izabrani sa 50 odsto, umjesto sa 25 odsto glasova – ocjenjuje Darko Kuzmanović.
