Foto: Pixabay
Klivlent ‘Clevie’ Braun i Vajjklif ‘Steely’ Džonson sa Jamajke objavili su 1989. godine pjesmu “Fish Market” i tako nenamjerno promijenili tok pop muzike.
Pjesma je sadržala prvi poznati primjer onoga što će biti poznato kao “dembow” ritam – ritam od koji je iz reggaea prešao u prepoznatljivi ritam reggaetona, danas raširenog u latinoameričkom popu.
Ovaj dvojac bi i poslije više od 30 godina mogao ponovo da promijeni muziku. Naime, Steely & Clevie Productions tuži trojicu najslavnijih hitmejkera reggaetona – El Chomba, Luisa Fonsija i Daddyja Yankeeja – za ono što oni karakterišu kao nezakonitu interpolaciju ritma “Fish Marketa” (ili ‘riddim’ ), i traže zasluge i tantijeme, koji je trebalo da im budu, kako sami tvrde, pripisane od samog početka.
U tužbi je navedeno čak 56 pjesama, među kojima su neki od najvećih hitova reggaetona – Fonsijeva i Yankeejeva saradnja s Džastinom Biberom na ‘Despacitu’ i Yankeejev hit ‘Gasolina’ – od kojih su mnogi prikupile stotine miliona, pa čak i milijarde klikova i preslušavanja na streamovima.
Niz istaknutih umjetnika i koscenarista takođe su imenovani kao optuženi u tužbi, uključujući Bibera, Steflona Dona i portorikanskog pjevača Rauva Alehandra, kao i izdavačke i diskografske kuće.
Pobjeda za Steely & Clevie mogla bi imati nesagledive implikacije ne samo za reggaeton, već i na popularnu muziku generalno koja je u posljednjoj deceniji sve više tražila inspiraciju u latinoameričkoj muzici. Hiljade drugih pjesama koje koriste ‘dembow’ ritam mogle bi da se smatraju onima koje krše autorska prava, a mogao bi da bude postavljen i presedan za buduće tužbe za autorska prava.
Na Jamajci i u Latinskoj Americi ponovna upotreba i samplovanje instrumentalnih pjesama bez straha od izvođenja pred sud uobičajena je praksa.
– Underground scena u San Huanu u Portoriku, koja je dovela do reggaetona, bila je nadahnuta tradicijom zvuka Jamajke u korišćenju popularnih instrumentala za nove, žive lokalne izvedbe – kaže za Guardian Vejn Marđal, etnomuzikolog specijalizovan za društvenu plesnu muziku na Berklee College of Music u Bostonu, piše Headliner.rs.
